Diệp hạ châu đắng

DIỆP HẠ CHÂU ĐẮNG

* Tên khoa học: Phyllanthus amarus Schum

* Họ thầu dầu ( Euphorbiaceae)

* Tên khác: chó đẻ răng cưa, chó đẻ thân xanh.

* Bộ phận dùng: toàn cây – Herba Phyllanthi Amari

* Thành phần hóa học:  Lá chứa một chất đắng là Phyllanthin; không có quinine hoặc alkaloid khác. Lá khô chứa những chất đắng hypophyllanthin ( 0,05%) và phyll nanthin ( 0,35%) có độc với cá và ếch. Trong cây còn có niranthin, nirtetralin và phylteralin.

* Công dụng: Cây diệp hạ châu đắng được dùng chữa viêm họng, đinh râu, mụn nhọt viêm da, lở ngứa, sản hậu ứ huyết đau bụng, trẻ em tưa lưỡi. ngoài ra còn dùng chữa bệnh gan, sốt, rắn rết cắn, và dùng cây tươi giã đắp, hoặc dùng dịch ép cây tươi bôi ngoài, liều lượng không hạn chế.

Kiêng kỵ: phụ nữ có thai không nên dùng.

Kỹ thuật trồng trọt

1.Chọn đất trồng

Diệp hạ châu là cây ưa sáng , ưa ẩm nhưng không chịu được ngập úng. Cây diệp hạ châu đắng thích hợp với nhiều loại đất, đất trồng tốt nhất là đất tơi xốp, nhiều mùn và giầu dinh dưỡng, đất đủ ẩm và thoát nước tốt. Có thể trồng ở cả vùng đồi thấp, trung du, miền núi. Nhiệt độ thích hợp cho cây sinh trưởng là 25 – 30 ^oC.

Chọn đất có độ PH từ 5,5 – 7,5, đất dốc < 15^o hoặc có thể trồng dưới tán  – độ che phủ < 20%.

2.Giống và kỹ thuật làm giống

– Tuy có thể nhân giống bằng thân cành, nhưng trong sản xuất chủ yếu nhân giống bằng hạt. Thời vụ gieo hạt tốt nhất vào mùa xuân, các mùa khác cũng gieo được nhưng cây sinh trưởng và phát triển kém.

– Lượng giống sử dụng cho 1 ha là từ 2 – 3 kg.

3.Thời vụ trồng

Ở miền Bắc, thời vụ thích hợp nhất để trồng diệp hạ châu  đắng từ tháng 4 – 10. Cây con mọc từ hạt vào cuối mùa xuân sinh trưởng nhanh trong mùa hè và tàn lụi vào giữa mùa thu. Nếu trồng diệp hạ châu đắng muộn hơn, cây hay bị nhiễm phấn trắng làm giảm năng suất và chất lượng dược liệu.

Ở miền Trung và miền Nam có thể trồng quanh năm ( do không bị giai đoạn có nhiệt độ quá thấp).

4.Kỹ thuật làm đất

– Đất trồng diệp hạ châu đắng ở vùng đồng bằng hoặc nơi bằng phẳng được cày bừa kỹ, tơi xốp, đánh luống rộng 0,9 – 1,2m, cao 15 – 20cm, rãnh rộng 30 – 40cm, thoát nước tốt.

– Nếu trồng ở vùng đồi dốc có thể đánh luống theo đường đồng mức hoặc trồng xen dưới tán, có thể làm luống hoặc không, tuy nhiên vẫn phải đảm bảo ruộng trồng thoát nước tốt.

5. Mật độ và khoảng cách trồng

Tùy thuộc vào dinh dưỡng đất trồng để lựa chọn mật độ trồng thích hợp.

Mật độ 250.000 cây/ha, trồng khoảng cách 15 x 20cm

Hoặc mật độ 300.000 cây/ha, trồng khoảng cách 15 x 15cm.

6.Kỹ thuật trồng và chăm sóc

Có thể gieo vãi hoặc gieo theo rạch, cách nhau 15cm. Về sau tỉa định cây, giữ khoảng cách giữa các cây từ 10 – 15cm. Trong quá trình cây sinh trưởng cần thường xuyên làm cỏ, xới xáo, tưới nước đủ ẩm và bón 150 – 200kg/ha u rê chia làm 2 -3 lần bón thúc cho cây.

Sâu bệnh :Chưa phát hiện sâu bệnh gì đáng kể.

7.Thu hoạch và sơ chế

Thu hoạch: dược liệu thu hoạch sau khi trồng từ 2,5 – 3 tháng. Có thể thu hái quanh năm nhưng tốt nhất là vào mùa hè. Cắt toàn bộ phần thân lá trên mặt đất.

Sơ chế:  thu hái về rửa sạch, dùng tươi hoặc cắt thành đoạn ngắn 2 – 4 cm, phơi hoặc sấy  khô.

+) Bài thuốc có Diệp hạ châu: chữa nhọt độc sưng đau:

Cây diệp hạ châu với một ít muối giã nhỏ, chế nước chín vào, vắt lấy nước cốt uống, bã đắp chỗ đau.( Bách gia trân tang).

Lưu ý các bài thuốc dân gian được giới thiệu trong bài viết này được chép lại từ các sách y học cổ truyền. KHÔNG ĐƯỢC TỰ Ý SỬ DỤNG KHI CHƯA CÓ Ý KIẾN CỦA BÁC SỸ hoặc các chuyên gia y học. Chúng tôi không chịu bất kỳ trách nhiệm gì nếu các bạn tự ý làm theo.