Những điều ít biết về cây Xấu Hổ

Tên khoa học: Mimosa pudica L.

Thuộc họ Trinh Nữ: Mimosaceae.

Cây xấu hổ hay còn gọi là cây mắc cỡ,cây thẹn, cây trinh nữ, hàm tu thảo.

 Mô tả thực vật:

Cây nhỏ mọc hoang lòa xòa ở ven đường cái, thân có gai hình móc. Lá hai lần kép lông chim,nhưng cuống phụ xếp như hình chân vịt,khẽ động là lá cụp xuống. Cuống chung gầy, mang nhiều lông, dài 4cm, cuống phụ 2 đôi, có lông trắng cứng. Lá chép 15-20 đôi nhỏ, gần như không có cuống. Hoa màu tím đỏ, tụ thành hình đầu trái xoan. Quả giáp dài 2cm, rộng 3mm, tụ thành hình ngôi sao, ở phần giữa các hạt quả hẹp lại, có lông cứng ở mép. hạt gần như hình trái xoan, dài 2mm, rộng 1,5mm.

Phân bố và thu hái, chế biến: 

Cây xấu hổ mọc hoang ở khắp nơi trong nước ta, không thấy ai trồng. Người dân thường đào rễ vào quanh năm, rửa sạch đất cát, thái mỏng, phơi hay sấy khô để dùng.

Tác dụng dược lý:

Có tác dụng ức chế thần kinh trung ương: những kết quả nghiên cứu chứng minh kinh nghiệm trong nhân dân dùng cây xấu hổ chống mất ngủ.

Tác dụng chấn kinh: Cây xấu hổ có tác dụng làm chậm thời gian xuất hiện co giật của cacdiazol.

Tác dụng giảm đau: Thí nghiệm theo 3 phương pháp. mâm đồng (ở 56c), phương pháp collier (gây đau bằng axetylcolin) và phương phá Nilsen (kích thích điện ) điều thấy tác dụng rõ rệt.

Tác dụng của cây xấu hổ giải độc axit aseno: Uống xấu hổ cùng một lúc với axit aseno thì xấu hổ cứu cho chuột khỏi chết do axit aseno rất rõ rễ, nếu uống trước 24 giờ thì xấu hổ vẫn cứu sống chuột khỏi chết vì axit aseno. các thí nghiệm đã chứng minh rằng khi dùng axit aseno  thì hàm lượng -sh giảm xuống, và khi dùng xấu hổ thì hàm lượng -sh tăng lên, hô hấp tế bào cũng tăng lên.

Công dụng và liều dùng: Chỉ mới thấy được dùng trong phạm vi nhân dân. Với những công dụng, dạng và liều dùng như sau:

Lá cây xấu hổ được dùng làm thuốc ngủ và dịu thần kinh. liều dùng hàng ngày 6-12g dưới dạng thuốc sắc, uống trước khi ngủ.

Rễ cây xấu hổ dùng làm chữa bệnh nhức xương: Rễ cây xấu hổ, thái thành từng miếng mỏng phơi khô. ngày dùng 120g rang sau đó tẩm rượu 35-40 rồi lại răng cho khô. thêm 600ml nước sắc còn 200-300ml. chia số nước còn lại làm 2-3 lần uống cho ngày. thường dùng 4-5 ngày thấy kết quả.