SEN (Nelumbo nucifera Gaertn.)

Họ sen (Nelumbonaceae)

Mô tả thực vật:.

Cây sen cho nhiều loại thuốc quý,cần được phát triển.

Ngoài cách gieo hạt, Sen được trồng  bằng thân và rễ(ngó Sen) ở ao hồ, hay ở thùng, cóng. Trồng ở ao hồ, trước tát cạn nước, hốt lớp bùn ở trên để riêng.lấy lông gà, tóc rối rải một lớp, đặt ngó sen lên, chỗ thưa không nên dầy quá, sau lại lấy lớp bùn cũ phủ  lên.. Đợi cho nắng khô nẻ ở mặt bùn, lúc ấy mới tháo nước vào. trồng ở cóng thùng cũng giống lối trên, trước bỏ bùn khô xuống  dưới, rồi lấy lông lợn lông gà rải một lớp mỏng, lại phủ thêm bùn, đặt ít thân rễ Sen xung quanh, xong lấy bùn sông phủ lên.Lớp bùn dưới phải dầy sâu độ 60-70 cm, lớp trên mỏng độ 20-30 cm. Đem phơi ở chỗ nắng dọi cho đến khi mặt bèn nẻ ra, thì đổ nước  trong vào.

Nước hồ Sen phải dữ thật trong sạch, nếu bẩn thì hỏng sen. Cấm không được vứt súc vật chết, rửa các đồ bẩn hay phóng uế xuống đầm sen.Nước bẩn tới đâu thì cây sen chết tới đó.

Toàn thân cây sen được dùng làm thuốc, ngoài giá trị cao của hạt sen trên thị trường quốc tế.

Tính, vị, quy kinh

– Thân rễ cây sen gọi là Ngó sen (Liên ngẫu) vị ngọt, có nhựa dính hơi sít, tính mát dùng để làm thức ăn và làm thuốc chữa tử cung xuất huyết, di tinh, bạch đới.Nấu canh ăn, hay dùng 20-30g thuốc khô sắc uống.

– Lá Sen (Hà diệp) và cuống sen, vị đắng tính mát, làm thuốc, cầm máu. Dùng 20-30g dưới dạng thuốc sắc chữa các loại xuất huyết.

– Hoa Sen vị ngọt đắng, tính ấm, an thần, và cầm máu. Dùng 2-3g sắc uống, hay hãm uống. Kiêng dùng với Sinh địa và hành tỏi.

– Tâm sen (liên tâm) vị đắng ngọt mặn tính lạnh. Chữa tim đập nhanh, khó ngủ, ngủ mê thấy mộng,dùng 2-3g  sắc hay hãm uống.

– Nhụy Sen tua sen ( liên tu) vị ngọt sít, tính ấm, thanh tâm thông thận,  cầm máu, giữ tinh, đen tóc, chữa băng huyết, thổ huyết, di tinh, tiết tinh, dùng 3-6g sắc hay hãm uống, hoặc phối hợp với các loại thuốc khác.

– Hạt sen (Liên nhục) vị ngọt, tính bình hơi chát. bổ Tâm -Tỳ ích khí lực, uống lâu thì thêm thọ, mạnh chí minh mẫn.

– Chữa suy yếu mệt mỏi, ít ngủ kém ăn, hay quên, thở ngắn hơi. Hạt sen (bỏ tim) 16g  Sâm Bố Chính 12g, Hoài sơn 12g tán bột, viên với Mật ong, uống mỗi ngày 20-30g. Hoặc dùng Hạt sen, củ mài, long nhãn, nấu trè ăn.

– Chữa trẻ em ỉa chảy kéo dài, Tỳ hư ít ăn gầy yếu. Hạt sen sấy khô tán bột, uống mỗi ngày 8-16g với nước cơm vào lúc đói.

Bảo quản

– Muốn bảo quản hạt sen được lâu thì cần để cả vỏ (liên thạch). Khi dùng phơi sấy khô cho vỏ giòn, rồi khéo giã nhẹ tay cho vỡ vỏ, tránh làm vỡ hạt thành mảnh. Đê nguyên cả hạt hay thông tâm luôn, sấy xông lưu huỳnh, chứ vào bình hay chum đậy kín.

Lưu ý các bài thuốc dân gian được giới thiệu trong bài viết này được chép lại từ các sách y học cổ truyền. KHÔNG ĐƯỢC TỰ Ý SỬ DỤNG KHI CHƯA CÓ Ý KIẾN CỦA BÁC SỸ hoặc các chuyên gia y học. Chúng tôi không chịu bất kỳ trách nhiệm gì nếu các bạn tự ý làm theo.